Ayten Zara
Modül:Infobox/styles.css sayfası içerik yok.
| Ayten Zara | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Şablon:Br separated entries |
| Ölüm | Şablon:Br separated entries |
| Boy | Lua hatası 80 satırında package.lua: module 'Modül:VikiveriBK' not found. |
| Kilo | Lua hatası 80 satırında package.lua: module 'Modül:VikiveriBK' not found. |
| Alanı | Klinik psikoloji |
| İmzası | |
[[Dosya:Lua hatası 80 satırında package.lua: module 'Modül:VikiveriBK' not found.|150pik]] | |
Ayten Zara (d. 1967), Türk akademisyen, danışman ve klinik psikolog.
Türkiye'de travma alanına çalışmalar yapmış bir psikologdur.Dünya İnsani Dayanışma Derneği (World Human Relief) adlı derneğin kurucusudur.
Hayatı[değiştir]
1967 yılında doğdu. 1988 yılında Marmara Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olduktan sonra Türkiye’nin ilk psikolojik danışmanlık merkezi olanŞablon:Fix Uyum Psikolojik Danışmanlık Merkezi'nde birkaç yıl çalıştı. Eğitimine İngiltere'de devam eden Zara, East London Üniversitesi’nde Psikoloji Danışmanlığı alanında yüksek lisans, Sussex Üniversitesi’nde klinik psikoloji alanında doktora eğitimi aldı tamamladı. İngiltere’de aldığı eğitim süresinde sivil toplum alanında çalışmalar yaptı.[1] İngiltere East Susex bölgesinde hizmet veren Brighton Oasis Projesi’nde proje psikoloğu olarak cinsel istismara maruz kalan madde ve alkol bağımlılığı olan kişi ve yakınlarına psikolojik yardım sağlamıştır.
Marmara Depremi nedeniyle doktora tezini verip Türkiye’ye dönen Zara,[2] 2000 yılından bu yana İstanbul Bilgi Üniversitesi, Psikoloji Bölümünde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. 2000-2015 yılları arasında Bilgi ve Columbia Üniversiteleri ortaklaşa yürütülen Uluslararası Travma Çalışmaları-İstanbul Sertifika Programının direktörlüğünü yapmıştır.
Zara, Marmara depremi, Afyon Depremi, 2003 İngiliz Konsolosluğu, HBCS ve Sinagoglara yapılan bombalı saldırılar sonrası acil psikolojik yardımın yapılandırılması ve uygulanmasında aktif rol oynadı ve travma sonrası stres belirtileri yaşayanlarla çalıştı. İzmit Rehabilitasyon Merkezi Projesi kapsamında proje psikoloğu olarak çalıştı ve 1999 Marmara Depremi mağdurlarına psikolojik yardım sağladı. 2002 yılında Diyarbakır Yenişehir Belediyesi Psikolojik Destek ve Eğitim Merkezi Projesi'nde, Diyarbakır Yenişehir Belediyesi’ne bağlı şiddete maruz kalan kadınlar ve çocukların psikolojik ve hukuksal yardım almalarını hedefleyen Epidem Psikolojik Destek ve Eğitim Merkezinin kurulup, profesyonel kaynağın oluşumunda proje danışmanı ve eğitmeni olarak görev yaptı
2007 yılından bu yana Bilgi Açık Kapı Travma ve Şiddeti Önleyici Çalışmalar Grubu Projesi kapsamında Bilgi Üniversitesi Psikoloji Bölümü son sınıf ve Klinik Psikoloji Master öğrencileriyle toplumun şiddet içerikli olaylar ve etkileri konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapmaktadır. 2008 tarihinde Diyarbakır’da bir öğrenci dershanesine yapılan bombalı saldırı sonrası acil psikolojik yardımın yapılandırılması ve uygulanmasına destek sağlamıştır. 2010 Mardin Bilge Köyü Katliamı mağdurlarına psikososyal destek veren ekipte yer almıştır. 2001–2004 yılları arasında 2010–2011 yılları arasında Van Kadınlar Derneği Psikolojik İlk Yardım ve Krize Müdahale Eğitim Projesinde danışmanlık yapmıştır.
2011-2013 yıllarında Yöret, İsveç Büyükelçiliği ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’nın Barışçıl Okuldan Toplumsal Barışa Projesinde eğitmen olarak farklı bölge okullarında çalışan danışman psikologlara çocuk ihmal ve istismarı konusunda eğitimler verdi. 2012-2014 yıllarında "Genç Hayat Vakfı" "Gençler İş Başında" ve "Ben de Varım" projelerinde akademik danışman olarak öğretmenlere ve öğrencilere toplumsal cinsiyet eşitliği ve şiddetsiz iletişim eğitimleri içeriğinin oluşturulması ve orta öğretim gençlerinin toplumsal duyarlılığını artıracak çalışmaların planlanmasında çalışmıştır. Ayten Zara, 2013 yılından bu yana Beyoğlu Belediyesi, Kültür Kenti Vakfı ve Bilgi Üniversitesi İşbirliği ile Bilinçli Aile ve Sağlıklı Nesiller Projesinde eğitmen ve proje danışmanı olarak çalışmaktadır.
Çalışma alanları terör travması, travma terapisi, kolektif travmalar, kuşaklar arası travma, travma döngüsü, barış halkaları, kayıplar ve yas süreç, aile içi şiddet, çocuk evlilikleri, çocuk ihmal ve istismar, koruyucu ruh sağlığı, ruhsal rehabilitasyondur.[1] Kaybı olanlar, travma mağdurları ve aileleriyle çalışmıştır.[3]
İstanbul Bilgi Üniversitesi’sinde klinik psikoloji, toplum psikoloji ve travma derslerini vermekte aynı zamanda Yetişkin Klinik Psikoloji alanında yüksek lisans yapan öğrencilere danışmanlık yapmaktadır.[1] Ayten Zara; İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Kriz Müdahalesi ile Aile Dinamikleri konulu iki teorik ve uygulayıcı ders geliştirdi. Bu dersler kapsamında, Ayten Zara ve öğrencileri İstanbul’da aileleri çocuk istismarı konusunda aydınlatıp çocuklarını nasıl koruyacaklarını öğrenmelerini sağlamaktadır. Ayten Zara travma ve ruh sağlığı üzerine toplumsal bilinci arttırmayı hedef alan çalışmalar yapmaktadır.[2]
Ayten Zara, Uluslararası Travma Önleme ve Rehabilitasyon Merkezini kurmak adına çalışmalarına devam etmektedir. Türkiye’nin farklı yerlerine travma merkezleri kurmayı planlamaktadır.[2] Bu merkezlerde travmaya maruz kalmış insanlara tedavi uygulanacak aynı zamanda travmayı önleyici çalışmalar yapılacaktır. [2]Bu merkezler, travma üzerine çalışan uzmanlar yetiştirmeyi de hedeflemektedir.
Akademik çalışmaları[değiştir]
Zara'nın çevrimiçi Türk Psikoloji Yazıları dergisinde çıkan iki derleme makalesi, cinsel istismar travması (2004) ve ev içi şiddet travmasını işledi (2008). Hale Bolak Boratav, bu çalışmaların Türkiye'de sosyal psikoloji alanında feminizm etkisi gösteren çok az sayıda yayın arasında olduğunu ifade etti.[4]
Ferhat Jak-İçöz'le birlikte Türkiye'de mağdurlarıyla çalışanlar üzerine yaptığı çalışmasında, bu bireylerde yüksek düzeyde ikincil travma olduğu, bu çalışanlardan psikolog olanlarının ikincil travma düzeyinin daha az olduğu, en çok da insan eliyle oluşan travma mağdurlarıyla çalışmanın ikincil travmaya yol açtığını tespit etti.[5]
2003 İstanbul saldırıları üzerine Hilal Kaplan'ın da dâhil olduğu bir ekiple yaptığı çalışmada saldırıdan kurtulanların %35,6'sının posttravmatik stres bozukluğu geçirdiği tespit edildi. Bu çalışma sırasında saldırıya maruz kalma derecesini belirlemek üzere bir anket geliştirdi.[6]
Sivil Toplum Alanında Hizmetleri[değiştir]
Ayten Zara, yoksulluk, hastalık, açlık, savaş ve felaket durumlarında insanların ihtiyaçlarını karşılamak, acılarını azaltmak ve sosyal adalet sağlamak amacıyla faaliyet gösteren, Türkiye, Afrika ve Asya ülkelerinde dezavantajlı koşullarda yaşayan mağdur çocuklar ve azınlıkların yaşam koşullarını iyileştirme, şiddet ve travmayı önlemek için çalışmalar yapan İngilizce adı World Human Relief olan derneğin kurucusudur. 2015'te başlayan oluşumu 2019'da kurumsal bir yapıya dönüştüren Zara, derneğin yönetim kurulu başkanlığını üstlenmiştir.[7] Her yıl belirlenen bölgelerde ekibiyle beraber okullar yapmakta ve eş zamanlı olarak farkındalık çalışmaları yürütmektedir. Ayten Zara ve ekibi, beşi Türkiye’de olmak üzere toplam yedi adet okulun inşasını farklı şehirlerde gerçekleştirmiştir.[2] World Human Relief'in çalışmaları toplumsal barış ve sosyal adaleti güçlendirme, çocuk evlilikleri ve çocuk istismarını önleme, eğitime erişim ve çocukların hayatını dönüştürme, sürdürülebilir kalkınma, insani yardım, ruhsal destek ve rehabilitasyon alanlarındadır.[8]
Ayten Zara, Türkiye’de ilk olan[2] Birlikte Çocuk Cinsel İstismarı Önleyebiliriz - #karanlığı #birşeysöyleyin hareketinin mimarı ve yöneticisidir. Bundan önce yine Türkiye’de bir ilk olan Evdeki Barıştan Dünyadaki Barışa Çocuğa Şiddete Dur De! ve Çocuk Gelin Damat Olamaz! kampanyalarıyla çocuğa yönelik şiddet önleme konusunda ilklere imza atmıştır.
Kitapları[değiştir]
- Yaşadıkça Psikolojik Sorunlar ve Başa Çıkma Yolları
- Kadınlar, Erkekler ve Çocuklar için Boşanma Terapisi
Bilimsel Kuruluşlara Üyelikler[değiştir]
- Türk Psikologlar Derneği
- Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu
- Ulusal Travma Çalışmaları Derneği
Kaynakça[değiştir]
Şablon:Kaynakça/styles.css sayfası içerik yok.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 "Bilgi Üniversitesi, Doç. Dr. Ayten Zara". İstanbul Bilgi Üniversitesi. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 "Ayten Zara ile Söyleşi". Sevgi Gönüllüleri Derneği. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ↑ "Doç. Dr. Ayten Zara". Sosyoloji Derneği. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ↑ Borak Boratav, Hale (2011). "Searching for Feminism in Psychology in Turkey". Rutherford, A.; Capdevila, R.; Undurti, V.; Palmary, I. (Ed.). Handbook of International Feminisms (İngilizce). Springer. ss. 17-36.
- ↑ Erdener, Melis (2019), AFET ALANINDA ÇALIŞAN PROFESYONELLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK VE İKİNCİL TRAVMATİK STRES DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (PDF) (Yüksek lisans tezi), Ankara: Havettepe Üniversitesi, erişim tarihi: 27 Ağustos 2020
- ↑ Fuaad Mohammed, Freh (Şubat 2013). "In the shadow of terror: Posttraumatic stress and psychiatric co-morbidity following bombing in Iraq: The role of shattered world assumptions and altered self-capacities". Journal of Psychiatric Research. 47 (2). ss. 215–225. doi:10.1016/j.jpsychires.2012.10.008.
- ↑ "Kurucular". World Human Relief. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ↑ "Ne Yapıyoruz". World Human Relief. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
This article "Ayten Zara" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Ayten Zara. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
