Graian Alps
EverybodyWiki Bios & Wiki sitesinden
Graian Alps
Graian Alps Fransızca (Alpes grées) ve İtalyanca (Alpi Graie) olarak da bilinen Graian Alps, Alplerin batı kısmında bulunan bir dağ sırasıdır.
Etimoloji[değiştir]
İsim, "Graioceli" adlı Kelt kabilesinden gelmektedir. Bu kabile Mont Cenis geçidi ve Viù vadisi çevresinde yaşıyordu.[1] Diğer kaynaklar ise ismin Keltçe "Graig" kelimesinden türediğini, yani "kaya" veya "taş" anlamına geldiğini ve bu isimle bu dağların adının "Kayalık Dağlar" olduğunu belirtmektedir.[2]
Coğrafya[değiştir]
Graian Alps, Fransa'nın (Auvergne-Rhône-Alpes), İtalya'nın (Piedmont ve Aosta Valley) ve İsviçre'nin (batı Valais) bölgelerinde yayılmıştır.
Fransız tarafı Isère nehri (Tarentaise vadisi ve Arc yan akımında Maurienne vadisi) ile Arve nehirleri tarafından sulanırken, İtalyan tarafı Dora Riparia, Dora Baltea, Orco ve Stura di Lanzo nehirleri ile Po nehrinin yan akımları tarafından sulanmaktadır.
Graian Alps, dört ana gruba ayrılabilir:
- Mont Blanc grubu (Little St Bernard Pass'ın kuzeyinde, Beaufortain Massif dahil)
- Merkezî grup (Little St Bernard Pass ile Col du Mont Cenis arasındaki su bölümü)
- Batı (Fransız) grup,
- Doğu (İtalyan) grup, Gran Paradiso Massif dahil.
Zirveler[değiştir]
Graian Alps'in en önemli zirveleri:
Mont Blanc grubu[değiştir]
| İsim | metre | fit |
|---|---|---|
| Mont Blanc | 4,810.45[3] | 15,782 |
| Mont Maudit | 4,471 | 14,669 |
| Dôme du Goûter | 4,331 | 14,210 |
| Grandes Jorasses | 4,205 | 13,797 |
| Aiguille Verte | 4,127 | 13,541 |
| Aiguille de Bionnassay | 4,066 | 13,341 |
| Dent du Géant | 4,013 | 13,166 |
| Aiguille de Tré la Tête | 3,911 | 12,832 |
| Aiguille d'Argentière | 3,902 | 12,802 |
| Aiguille de Triolet | 3,876 | 12,717 |
| Aiguille du Midi | 3,843 | 12,609 |
| Tour Noir | 3,836 | 12,586 |
| Aiguille des Glaciers | 3,834 | 12,579 |
| Mont Dolent | 3,823 | 12,543 |
| Aiguille du Chardonnet | 3,822 | 12,540 |
| Aiguille du Dru | 3,754 | 12,316 |
| Dômes de Miage | 3,688 | 12,100 |
| Aiguille du Tour | 3,540 | 11,615 |
| Aiguille du Grépon | 3,502 | 11,489 |
| Aiguille des Charmoz | 3,442 | 11,293 |
| Aiguille du Tacul | 3,438 | 11,280 |
| Pointe d'Orny | 3,274 | 10,742 |
| Mont Favre | 3,259 | 10,693 |
| Tour Sallière | 3,227 | 10,588 |
| Pointe de Léchaud | 3,127 | 10,260 |
| Mont Buet | 3,109 | 10,201 |
| Mont Ruan | 3,078 | 10,099 |
| Roignais | 2,995 | 9,826 |
| Pic de Tenneverge | 2,982 | 9,784 |
| Aiguille du Belvédère (Aigs Rouges) | 2,966 | 9,731 |
| Crammont | 2,737 | 8,980 |
| Pointe des Fours | 2,719 | 8,921 |
| Pointe du Colloney | 2,692 | 8,832 |
| Catogne | 2,599 | 8,527 |
| Mont Joly | 2,527 | 8,291 |
| Brevent | 2,525 | 8,284 |
| Pointe de Sales | 2,494 | 8,183 |
| Aiguille de Varan | 2,488 | 8,163 |
| Aiguille Croche | 2,487 | 8,159 |
| Mont Chétif | 2,343 | 7,687 |
Merkezî grup[değiştir]
| İsim | metre | fit | İsim | metre | fit | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pointe de Charbonnel | 3760 | 12,336 | Grande Aiguille Rousse | 3482 | 11,424 | |
| Aiguille de la Grande Sassière | 3751 | 12,306 | Granta-Parey | 3473 | 11,395 | |
| Uia di Ciamarella | 3676 | 12,061 | Roc du Moulinet | 3469 | 11,382 | |
| Albaron | 3638 | 11,936 | Aiguille Pers | 3451 | 11,323 | |
| Pointe de Ronce | 3618 | 11,871 | Pointe de la Galise | 3345 | 10,975 | |
| Levanna | 3619 | 11,874 | Pointe de la Traversière | 3341 | 10,962 | |
| Bec de l'Invergnan | 3608 | 11,838 | Ormelune/Pointe d'Archeboc | 3283 | 10,771 | |
| Tsanteleina | 3606 | 11,831 | Signal du Mont Iseran | 3241 | 10,634 | |
| Bessanèse | 3597 | 11,801 | Grand Assaly | 3174 | 10,413 | |
| Croce Rossa | 3566 | 11,703 | Torre d'Ovarda | 3075 | 10,089 | |
| Punta d'Arnas | 3540 | 11,615 | Dôme de Val d'Isère | 3033 | 9,951 | |
| Rocciamelone | 3537 | 11,605 | Pointe de Tierce | 2973 | 9,754 | |
| Punta Chalanson | 3530 | 11,582 | Uia di Mondrone | 2964 | 9,725 | |
| Grande Traversière | 3495 | 11,467 | Punta Lunella | 2272 | 7,454 | |
| Testa del Rutor | 3486 | 11,438 | Monte Civrari | 2302 | 7,553 |
Roche Michel 3429 m ile birlikte.
Doğu grubu[değiştir]
| İsim | metre | fit | İsim | metre | fit | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Gran Paradiso | 4061 | 13,324 | Grand Nomenon | 3513 | 11,444 | |
| Grivola | 3969 | 13,022 | Mont Tout Blanc | 3438 | 11,280 | |
| Herbétet | 3778 | 12,396 | Punta Sengie | 3408 | 11,182 | |
| Torre del Gran San Pietro | 3692 | 12,113 | Punta Lavina | 3308 | 10,854 | |
| Ciarforon | 3665 | 12,025 | Rosa dei Banchi | 3164 | 10,381 | |
| Roccia Viva | 3650 | 11,976 | Becca di Nona | 3142 | 10,309 | |
| Becca di Gay | 3623 | 11,887 | Punta Pousset | 3046 | 9,994 | |
| Monte Emilius | 3559 | 11,677 | Monte Colombo | 2848 | 9,344 | |
| Punta Tersiva | 3513 | 11,526 | Monte Marzo | 2750 | 9,023 |
Batı grubu[değiştir]
| İsim | metre | fit | İsim | metre | fit | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grande Casse | 3855 | 12,648 | Pointe de l'Échelle | 3422 | 11,227 | |
| Mont Pourri | 3779 | 12,398 | Bellecôte | 3417 | 11,211 | |
| Dent Parrachée | 3697 | 12,129 | Pointes de la Gliere | 3386 | 11,109 | |
| Grande Motte | 3653 | 11,985 | Pointe de Méan Martin | 3337 | 10,949 | |
| Dôme de l'Arpont | 3601 | 11,808 | Roche Chevrière | 3252 | 10,669 | |
| Dôme de Chasseforêt | 3586 | 11,765 | Aiguille Rouge | 3227 | 10,584 | |
| Aiguille de Péclet | 3566 | 11,700 | Pointe de la Réchasse | 3223 | 10,575 | |
| Aiguille de Polset | 3538 | 11,608 | Petit Mont Blanc de Pralognan | 2685 | 8809 | |
| Pointe de la Sana | 3436 | 11,273 | Mont Jovet | 2563 | 8409 |
Geçitler[değiştir]
Graian Alps'in ana geçitleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Geçitlerin grupları şu şekildedir: "MB" Mont Blanc grubu, "C" Merkezî grup, "E" Doğu grubu ve "W" Batı grubu.
| İsim | Konum | Grup | Tip | Elevasyon (m/ft) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Col de la Brenva | Courmayeur to Chamonix | MB | kar | 4,333 | 14,217 |
| Col de Triolet | Chamonix to Courmayeur | MB | kar | 3,691 | 12,110 |
| Col d'Argentière | Chamonix to Orsières | MB | kar | 3,516 | 11,536 |
| Col de la Grande Rousse | Rhêmes Valley to Valgrisenche | C | kar | 3500 | 11,483 |
| Col de Talefre | Chamonix to Courmayeur | MB | kar | 3,484 | 11,430 |
| Col de Gebroulaz | Modane to Méribel | W | kar | 3470 | 11,385 |
| Col de Monel | Cogne to Locana | E | kar | 3428 | 11,247 |
| Col de Miage | Les Contamines to Courmayeur | MB | kar | 3,376 | 11,077 |
| Col du Géant | Chamonix to Courmayeur | MB | kar | 3,371 | 11,060 |
| Col du Grand Paradis | Ceresole Reale to Valsavarenche | E | kar | 3349 | 10,988 |
| Col du Charforon | Ceresole Reale to Valsavarenche | E | kar | 3331 | 10,929 |
| Col de Teleccio | Cogne to Locana | E | kar | 3326 | 10,913 |
| Col du Chardonnet | Chamonix to Orsières | MB | kar | 3,325 | 10,909 |
| Col de Lauzon | Cogne to the Valsavarenche | E | yürüyüş yolu | 3301 | 10,831 |
| Col du Bouquetin | Bonneval-sur-Arc to Val d'Isère | C | kar | 3300 | 10,827 |
| Col de St Şablon:Not a typo | Valgrisenche to La Thuile | C | kar | 3300 | 10,827 |
| Col du Tour | Chamonix to Orsières | MB | kar | 3,280 | 10,762 |
| Fenêtre de Saleinaz | Saleinaz Glacier to Trient Glacier | MB | kar | 3,264 | 10,709 |
| Col de l'Herbetet | Cogne to Valsavarenche | E | kar | 3257 | 10,686 |
| Col du Collerin | Bessans to Balme | C | kar | 3202 | 10,506 |
| Col du Grand Etret | Ceresole Reale to Valsavaranche | E | kar | 3158 | 10,361 |
| Col de Bassac | Rhêmes Valley to Valgrisenche | C | kar | 3153 | 10,345 |
| Col du Carro | Bonneval-sur-Arc to Ceresole Reale | C | kar | 3140 | 10,302 |
| Col d'Arbole | Cogne to Brissogne | E | kar | 3137 | 10,292 |
| Col de la Goletta | Val d'Isère to the Rhêmes Valley | C | kar | 3120 | 10,237 |
| Col de Rhêmes | Val d'Isère to the Rhêmes Valley | C | kar | 3101 | 10,174 |
| Col de la Grande Casse | Pralognan to Termignon | W | kar | 3100 | 10,171 |
| Col de Sea | Bonneval-sur-Arc to Forno Alpi Graie | C | kar | 3083 | 10,115 |
| Col de l'Autaret | Bessans to Usseglio | C | yürüyüş yolu | 3070 | 10,073 |
| Col de Girard | Bonneval-sur-Arc to Forno Alpi Graie | C | kar | 3044 | 9987 |
| Col Rosset | Valsavarenche to the Rhêmes Valley | C | yürüyüş yolu | 3024 | 9922 |
| Col d'Arnas | Bessans to Balme | C | kar | 3014 | 9889 |
| Col de la Galise | Ceresole Reale to Val d'Isère | C | kar | 2998 | 9836 |
| Col de Sort | Valsavarenche to the Rhêmes Valley | E | yürüyüş yolu | 2967 | 9735 |
| Quecees de Tignes | Val d'Isère to Termignon | W | kar | 2940 | 9646 |
| Col della Nouva | Cogne to Pont Canavese | E | yürüyüş yolu | 2933 | 9623 |
| Col de Breuil | Bourg-Saint-Maurice to La Thuile | MB | kar | 2,879 | 9,446 |
| Col de Garin | Aosta to Cogne | E | yürüyüş yolu | 2868 | 9411 |
| Collarin d'Arnas | Balme to Usseglio | C | kar | 2850 | 9351 |
| Colle della Finestra | Rhêmes Valley to the Valgrisenche | C | yürüyüş yolu | 2847 | 9341 |
| Fenêtre de Champorcher | Cogne to Champorcher | E | yürüyüş yolu | 2838 | 9311 |
| Col Vaudet | Sainte-Foy-Tarentaise to the Valgrisenche | C | yürüyüş yolu | 2836 | 9305 |
| Col de Bardoney | Cogne to Pont Canavese | E | kar | 2833 | 9295 |
| Col de Chaviere | Modane to Pralognan | W | yürüyüş yolu | 2806 | 9206 |
| Col de la Leisse | Tignes to Termignon | W | kar | 2780 | 9121 |
| Col de l'Iseran | Bonneval-sur-Arc to Val d'Isère | C | yol | 2769 | 9085 |
| Ghicet di Sea | Balme to Forno Alpi Graie | C | yürüyüş yolu | 2735 | 8973 |
| Col de la Sachette | Tignes to Bourg-Saint-Maurice | W | yürüyüş yolu | 2729 | 9754 |
| Col du Palet | Tignes to Moûtiers or Bourg St Maurice | W | yürüyüş yolu | 2658 | 8721 |
| Col du Mont | Ste Foy to the Valgrisenche | C | yürüyüş yolu | 2646 | 8681 |
| Col du Nivolet | Ceresole Reale to the Valsavarenche | E | yol | 2641 | 8665 |
| Colle della Crocetta | Ceresole Reale to Forno Alpi Graie | C | yürüyüş yolu | 2636 | 8649 |
| Col de la Platiere | Saint-Jean-de-Maurienne to Moûtiers | W | yürüyüş yolu | 2600 | 8531 |
| Col du Mont Tondu | Les Contamines to Courmayeur | MB | kar | 2,590 | 8,498 |
| Col Ferret | Courmayeur to Orsières | MB | yürüyüş yolu | 2,533 | 8,311 |
| Col de la Vanoise | Pralognan to Termignon | W | yürüyüş yolu | 2527 | 8291 |
| Col de la Seigne | Les Chapieux to Courmayeur | MB | yürüyüş yolu | 2,512 | 8,242 |
| Col de Susanfe | Champéry to Salvan | MB | yürüyüş yolu | 2,500 | 8,202 |
| Col du Bonhomme | Contamines to Les Chapieux | MB | yürüyüş yolu | 2,483 | 8,147 |
| Col de Sageroux | Sixt to Champéry | MB | yürüyüş yolu | 2,413 | 7,917 |
- ↑ Il territorio piemontese nel periodo preromano, www.leganordavigliana.com üzerindeki çevrimiçi metin 2016-03-03 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ↑ "Revue celtique de Toronto, Tome III" (PDF). 2014-08-10 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2014-08-11.
- ↑ "Mont Blanc shrinks by 45cm in two years". The Sydney Morning Herald. 2009-11-05. 2023-02-14 tarihinde kaynağından arşivlendi.
